Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1SsjcMMGzKlM1

Detektywie, zgłoś się!

zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Przed tobą zadanie specjalne. Wciel się w rolę detektywa i rozszyfruj poniższą wiadomość. To nie będzie takie łatwe… Przynajmniej do momentu, w którym otrzymasz wskazówki od Marka Piegusa i Pumeksa. Możesz wrócić do tego zadania pod koniec zajęć. Powodzenia!

Ćwiczenie 1

W każdym rzędzie obrazków ukryta jest litera. Odgadniesz ją, kiedy wykonasz działania matematyczne, jakie wskazuje szyfr. Ich wynik odpowiada konkretnym literom alfabetu. Jakim? Zajrzyj do ściągawki pod obrazkami… Zapisuj kolejne działania lub wskazane liczby i odpowiadające im litery tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
RyBhGvoWNm4tD1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
  • Przyjrzyj się obrazkom i powiedz, co je łączy. Jakim słowem można określić je wszystkie?

  • Jakie funkcje pełnią informacje przedstawione na obrazkach?

  • Wymień sytuacje, kiedy posługiwanie się podobnymi formami przekazywania informacji może się okazać potrzebne.

Ćwiczenie 3

Przeczytaj fragment książki Edmunda Niziurskiego pt. „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”. Zachowaj czujność: gdzieś w tekście ukryty jest klucz do rozwiązania zagadki...

Szyfr fizjologicznyEdmund Niziurski
Edmund Niziurski Szyfr fizjologiczny

– Nowy dyżurny?
– Tak jest, proszę kolegi.
– Nie wyglądasz mi zbyt mądrze – wycedził. – Wiesz, kto ja jestem? – zapytał groźnie.
– Ko... kolega jest przerośniętymt69demjAKk_000tp001przerośniętym Pumeksem, wyczynowcem – odrzekłem, czując, że nogi uginają się pode mną.
– Nieścisłe. Jestem Pumeksem Drugim – wbił we mnie bawoli wzrok. – Jestem Pumeksem Drugim i w ten sposób odróżniam się od mojego brata z jedenastej, Pumeksa Pierwszego, który zresztą nie dorasta mi do pięt. Powtórz!
– Kolega jest Pumeksem Drugim. W ten sposób kolega odróżnia się od swojego brata, Pumeksa Pierwszego, z jedenastej, który zresztą nie dorasta koledze do pięt.
– Dobrze! Podpowiadać umiesz?
– Tak, ale...
– Pytam, czy umiesz podpowiadać szyfrem fizjologicznym!
– Logicznym... Nie... nie słyszałem o czymś takim, proszę kolegi – przełknąłem ślinę przez ściśnięte gardło.
– No, to uważaj – Pumeks II przeszywał mnie swym bawolim wzrokiem. – Musisz się tego nauczyć. Dyżurni zawsze podpowiadają mi moim specjalnym szyfrem fizjologicznym. Zapamiętaj sygnały. Dotknąć czoła znaczy „jeden”, dotknąć nosa – „dwa”, dotknąć brody – „trzy”, dotknąć ucha – „cztery”, nadąć policzki – „pięć”, zrobić ryjek – „sześć”, zęby wyszczerzyć – „siedem”, język pokazać – „osiem”, kaszlnąć – „dziewięć”, ziewnąć – „zero”, drapać się jedną ręką – „odjąć”, drapać się dwoma rękami – „dodać”, pięść pokazać – „pomnożyć”, dwie pięści pokazać – „podzielić”...
– Kolega żartuje! Ja mam to wszystko robić? – wybełkotałem.
– A kto? Duch Święty? – zmarszczył się Pumeks II. – A teraz powtórz! Chcę sprawdzić, czy zapamiętałeś.
– Zrobić ryjek – „sześć”... zrobić ryjek – „sześć” – powtarzałem ogłupiały.
– Tylko o ryjku zapamiętałeś – rozzłościł się Pumeks II – co za cymbał! Uważaj, nadaję sygnał!
Nadął policzki, podrapał się w głowę dwiemat69demjAKk_000tp002dwiema rękami, a potem wyszczerzył zęby.
– No, co ja zrobiłem? – zapytał.
– Małpę.
– Ech, ty idioto, zrobiłem działanie.
– Tak jest, działanie – powtórzyłem szybko.
Pumeks II spojrzał na mnie ciężkim wzrokiem.
– Od razu zauważyłem, że nie jesteś zbyt inteligentny. Ale to nic – sięgnął do kieszeni i wręczył mi kartkę papieru – tu jest spis sygnałów. Przepiszesz sobie i wkujesz na przerwie. Jak mnie Pitagoras weźmie do tablicy, będziesz sygnalizował z ławki. Ale pamiętaj, jak się omylisz, zostanie z ciebie mokra plama, rozumiesz?
– Ro... rozumiem.
– No, to pamiętaj! – powtórzył rozwlekle bardzo nosowym głosem, który nie wróżył nic dobrego, i dla zachęty obdarzył mnie małym kuksańcem pod żebro. [...]
Do klasy wszedł Pitagoras. [...]
– A teraz wszyscy na miejsca. Do tablicy przyjdzie Pumeks.
Pumeks II wyszedł z ławki. Mijając mnie, ścisnął boleśnie i znacząco moje ramię.
– Pumeks, rozwiążesz zadanie dziewiąte z podręcznika – Pitagoras wręczył mu książkę.
Pumeks II przeczytał, stanął bezradnie i zaczął mrugać na mnie swoim bawolim okiem. Udałem, że nie widzę, Czesiek trącił mnie łokciem. Zacząłem więc podpowiadać fizjologicznie. Dotknąłem czoła, nosa, brody, pokazałem język, pokazałem pięść, zrobiłem ryjek, wyszczerzyłem zęby.
Pitagoras patrzył na mnie z osłupieniem, założył okulary, jakby jeszcze nie dowierzał, wreszcie wybiegł zza katedryt69demjAKk_000tp003katedry.
– Dyżurny Piegus! Co się z tobą dzieje?
Wstałem gwałtownie.
– Twój dzienniczek!
Roztrzęsiony sięgnąłem pod pulpitt69demjAKk_000tp004pulpit.

t69demjAKk_00000_BIB_001Edmund Niziurski, Szyfr fizjologiczny, [w:] tegoż, Niewiarygodne przygody Marka Piegusa, Łódź 2000, s. 55–65.
t69demjAKk_000tp001
t69demjAKk_000tp002
t69demjAKk_000tp003
t69demjAKk_000tp004
R1C3vsqKD3NBs1
Mariusz Kubik, licencja: CC BY 2.5
Edmund Niziurski

Edmund Niziurski

Polski pisarz, scenarzysta, dramaturg, a także socjolog i prawnik. Popularny autor powieści dla dzieci i młodzieży. Napisał m.in. „Księgę urwisów”, „Sposób na Alcybiadesa” oraz „Awanturę w Niekłaju”.

1
Ćwiczenie 4
R1ccfY7zRH6K31
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5

Przeprowadźcie krótkie śledztwo literackie. Odpowiedzi na poniższe pytania i polecenia zanotujcie w zeszytach lub na kartkach, tworząc „Dziennik śledczy” z następującymi rubrykami:
Rysopisy bohaterów
Zeznanie narratora
Uwagi
Szczegóły śledztwa

  • Kto jest głównym bohaterem tekstu Edmunda Niziurskiego pt. „Szyfr fizjologiczny”?

  • Przedstawcie tę postać. Z poniższej listy wybierzcie wyrazy, które najlepiej ukazują jej cechy charakteru. Uzasadnijcie swój wybór.
    bojaźliwy, odważny, silny, agresywny, naiwny, ufny, śmiały, twardy, kłótliwy, łagodny, potulny, złośliwy

  • Kim jest Pumeks II? Jakie słowa najlepiej określają cechy języka używanego przez tę postać?

  • Kto opowiada przygody głównego bohatera, czyli kto jest narratorem opowiadania? Wskażcie odpowiednie fragmenty tekstu uzasadniające waszą odpowiedź.

  • Który z bohaterów wzbudza waszą sympatię? Uzasadnijcie dlaczego.

  • Jaką informację przekazał Piegus szyfrem fizjologicznym? Zapiszcie w zeszytach odpowiednie działanie matematyczne.

1
Ćwiczenie 6
RRr3AQxHQQhmC1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Spróbuj przekazać szyfrem Pumeksa II jakieś proste działanie koleżankom i kolegom w klasie. Możecie podzielić się na grupy. Ta grupa, która jako pierwsza poprawnie rozwiąże działanie, otrzymuje punkt. Drużyna, która zdobędzie najwięcej punktów – wygrywa.

Ćwiczenie 8

Spróbujcie odczytać głośno zdania napisane szyfrem:
1) kaje‑kaśli‑kabę‑kadziesz‑kacier‑kapli‑kawie‑kaćwi‑kaczył‑kabę‑kadziesz‑kamógł‑kamó‑kawić‑kawten‑kaspo‑kasób‑kabar‑kadzo‑kaszyb‑kako! fitwo‑fija‑fibab‑ficia‑fimo‑fiże‑fiznać‑fiten‑fiszyfr‑fiu‑fiwa‑fiżaj
2) Tok typa, ein bidzął

  • Zapiszcie w zeszytach odszyfrowane zdania.

  • Przedstawcie się, wykorzystując własny szyfr.

  • Porozmawiajcie na dowolny temat, posługując się wybranym szyfrem.

Ćwiczenie 9

Pismo jest także jednym ze sposobów kodowania. Jak sądzisz, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby system znaków pisanych był zrozumiały dla czytającego? Odczytaj tekst w ramce: co cię w nim zaskoczyło?

R1Iy3nm9tgSgV1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Teraz możesz śmiało przystąpić do rozwiązania zagadki przedstawionej na początku lekcji! Zapisz tutaj lub w zeszycie wyraz, który jest jej rozwiązaniem.

uzupełnij treść