Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1IR880AWTqki1
Wilno Źródło: Michał Rouba, Wilno, drzeworyt, domena publiczna.
Wilno
Michał Rouba, Wilno, drzeworyt, domena publiczna
Ćwiczenie 1

Przeczytaj utwór Adama Mickiewicza pt. „Trzech Burysów”. Zwróć uwagę na to, jakie skarby przywieźli synowie z dalekich wypraw.

Trzech BudrysówAdam Mickiewicz
Adam Mickiewicz Trzech Budrysów

BALLADA LITEWSKA

Stary Budrysj0000008P9B6v21_000tp001Budrys trzech synów, tęgich jak sam Litwinów,
Na dziedziniec przyzywa i rzecze:
«Wyprowadźcie rumaki i narządźcie kulbakij0000008P9B6v21_000tp002kulbaki,
A wyostrzcie i groty, i miecze.

Bo mówiono mi w Wilnie, że otrąbią niemylnie
Trzy wyprawy na świata trzy strony:
Olgierdj0000008P9B6v21_000tp003Olgierd ruskie posady, Skirgiełłj0000008P9B6v21_000tp004Skirgiełł Lachyj0000008P9B6v21_000tp005Lachy sąsiady,
ksiądzj0000008P9B6v21_000tp006ksiądz Kiejstutj0000008P9B6v21_000tp007Kiejstut napadnie Teutonyj0000008P9B6v21_000tp008Teutony.

Wyście krzepcy i zdrowi, jedźcie służyć krajowi,
Niech litewskie prowadzą was bogi;
Tego roku nie jadę, lecz jadącym dam radę:
Trzej jesteście i macie trzy drogi.

Jeden z waszych biec musi za Olgierdem ku Rusi,
Ponad Ilmenj0000008P9B6v21_000tp009Ilmen, pod mur Nowogrodu;
Tam sobole ogony i srebrzyste zasłony,
I u kupców tam dziengij0000008P9B6v21_000tp00Adziengi jak lodu.

Niech zaciągnie się drugi w księdza Kiejstuta cugij0000008P9B6v21_000tp00Bcugi,
Niechaj tępi Krzyżaki psubraty;
Tam bursztynów jak piasku, sukna cudnego blasku
I kapłańskie w brylantach ornatyj0000008P9B6v21_000tp00Cornaty.

Za Skirgiełłem niech trzeci poza Niemen przeleci;
Nędzne znajdzie tam sprzęty domowe,
Ale za to wybierze dobre szable, puklerzej0000008P9B6v21_000tp00Dpuklerze
I mnie stamtąd przywiezie synowę.

Bo nad wszystkich ziem branki milsze Laszkij0000008P9B6v21_000tp00ELaszki kochanki,
Wesolutkie jak młode koteczki,
Lice bielsze od mleka, z czarną rzęsą powieka
Oczy błyszczą jak dwie gwiazdeczki.

Stamtąd ja przed półwiekiem, gdym był młodym człowiekiem,
Laszkę sobie przywiozłem za żonę;
A choć ona już w grobie, jeszcze dotąd ją sobie
Przypominam, gdy spójrzę w tę stronę».

Taką dawszy przestrogę, błogosławił na drogę;
Oni wsiedli, broń wzięli, pobiegli.
Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma
Budrys myślał, że w boju polegli.

Po śnieżystej zamieci do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burkąj0000008P9B6v21_000tp00Fburką wielkiego coś chowa.
«Ej, to kubeł, w tym kuble nowogrodzkie są ruble?»
– «Nie, mój ojcze, to Laszka synowa».

Po śnieżystej zamieci do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burką wielkiego cóś chowa.
«Pewnie z Niemiec, mój synu, wieziesz kubeł bursztynu?»
– «Nie, mój ojcze, to Laszka synowa».

Po śnieżystej zamieci do wsi jedzie mąż trzeci,
Burka pełna, zdobyczy tam wiele,
Lecz nim zdobycz pokazał, stary Budrys już kazał
Prosić gości na trzecie wesele.

j0000008P9B6v21_00000_BIB_001Adam Mickiewicz, Trzech Budrysów, [w:] Adam Mickiewicz, Wiersze wybrane, Kraków 1949.
Ćwiczenie 2
RMa5s5ioBVOA71
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 3

Opisz krótko tytułowych bohaterów.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 4
R17HVByGH9jlQ1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 5
RQoImTm1iYxAr1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 6

Dokąd i po co wysłał stary Budrys swoich synów?

uzupełnij treść
Ćwiczenie 7

Dokąd pojechali wszyscy trzej synowie i jakie skarby stamtąd przywieźli?

uzupełnij treść
Ćwiczenie 8

Przyjrzyj się mapie przedstawiającej Polskę i Litwę w okresie panowania Władysława Jagiełły. Spróbuj odnaleźć na niej miejsca wspomniane w utworze Adama Mickiewicza.

R1cGLAoHkpO88
Polska i Litwa w okresie panowania Władysława Jagiełły
Poznaniak, licencja: CC BY-SA 3.0
Ćwiczenie 9

W jaki sposób stary Budrys zachwalał Laszki? Zacytuj odpowiedni fragment ballady.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 10

Wyjaśnij, skąd stary Budrys wiedział, co przywiózł trzeci syn, zanim ten pokazał swoją zdobycz.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 11

Opowiedz własnymi słowami historię trzech synów starego Budrysa.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 12

Znajdź i zapisz przykłady tzw. rymów wewnętrznych, to znaczy rymujących się wewnątrz wersów wyrazów.

uzupełnij treść
RIyUPTubH3DJP11
licencja: CC 0
Ćwiczenie 13

Opisz świat wartości w „Trzech Budrysach”

Re2y1Rlajima51
zadanie interaktywne
j0000008P9B6v21_000tp001
j0000008P9B6v21_000tp005
j0000008P9B6v21_000tp00C
j0000008P9B6v21_000tp002
j0000008P9B6v21_000tp003
j0000008P9B6v21_000tp004
j0000008P9B6v21_000tp006
j0000008P9B6v21_000tp007
j0000008P9B6v21_000tp008
j0000008P9B6v21_000tp009
j0000008P9B6v21_000tp00A
j0000008P9B6v21_000tp00B
j0000008P9B6v21_000tp00D
j0000008P9B6v21_000tp00E
j0000008P9B6v21_000tp00F