Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R8P7rJJPQ98ht1

Rodzinne więzi

zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Przyjrzyj się temu, co najbliższe, czyli rodzinie. Niektóre są małe, inne liczą wiele osób. A jaka jest twoja rodzina? Czy wiesz, jak się nie pogubić w gąszczu familijnych powiązań? Sprawdź się!

Ćwiczenie 1

Obejrzyj animację i zwróć uwagę na określenia spokrewnionych osób. Postaraj się zapamiętać ich jak najwięcej.

RT89cghMUkmYJ
Pokrewieństwo Pokrewieństwo Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0, muzyka: audiojungle.net.
Ćwiczenie 2

Wymieńcie zapamiętane określenia członków rodziny. Jak można uporządkować osoby należące do rodziny? Opiszcie, kto należał do rodziny króla Jagiełły. Ilu wnuków Władysława Jagiełły zostało królami?

1
Ćwiczenie 3
R16Twg8HnyXf01
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ciekawostka

Krewni po mieczu to krewni ze strony twojego taty, a po kądzieli to krewni ze strony twojej mamy. Od wieków bowiem miecz kojarzony był z mężczyzną, a kądziel (pęk lnu, konopi albo wełny przygotowany do uprzędzenia na kołowrotku) z kobietą, bo tylko ona zajmowała się przędzeniem. Dawniej potomkowie dziedziczyli nazwisko, herb lub tytuł arystokratyczny tylko po mieczu.

Ćwiczenie 4

Przedstaw swoich krewnych po mieczu i po kądzieli.

Portret wszystkich moich bliskich

Rodzinę można przedstawić na różne sposoby…
…na zdjęciu

…na obrazku

RhhDRlIlJX4Eq11
Uniwersytet Wrocławski, licencja: CC BY 3.0

...w formie drzewa genealogicznego

Rx1Ig3jUc34cm11
Uniwersytet Wrocławski, licencja: CC BY 3.0

...słowami

Co wiesz o swojej rodzinie?Jan Twardowski
Jan Twardowski Co wiesz o swojej rodzinie?

Jurek miał napisać wypracowanie domowe na temat: „Co wiesz o swojej rodzinie?” Zmartwił się, bo niewiele wiedział. […] Wiedział, jak wygląda mamusia, tatuś i dwie młodsze siostry, ale całej rodziny nie znał. Wiedział, że mamusia ma na imię Barbara, a tatuś – Karol. Wiedział, że mamusia jest zawsze ładna, nawet wtedy, kiedy jest zmęczona. Wiedział, że jedna jego siostra lubi śpiewać, a druga rysować jamniki, ale to za mało, żeby napisać, co się wie o swojej rodzinie. Zadzwonił do swojej babci Zenobii, która wiedziała wszystko; słuchał i zapisywał.

tMgMPR7Jvo_00000_BIB_001Jan Twardowski, Co wiesz o swojej rodzinie?, [w:] tegoż, Patyki i patyczki, Warszawa 1998, s. 172.
Ćwiczenie 5

A jaki ty masz pomysł na przedstawienie rodziny? Podziel się nim z koleżankami i kolegami.

1
Ćwiczenie 6
RBrTbd35YLVVT1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Napisz tutaj lub w zeszycie, kim ty jesteś w swojej rodzinie dla różnych osób: synem, córką, bratem, siostrą, wnukiem, wnuczką, może wujkiem lub ciocią? Przykład: „Jestem bratem Janka, bratankiem Kacpra, wnukiem Zosi…”.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 8

Czy znasz historię swojej rodziny? Porozmawiaj z najstarszymi krewnymi, spisz imiona i nazwiska wszystkich członków rodziny (pamiętaj o datach urodzin i śmierci) i sporządź drzewo genealogiczne swojego rodu. W odpowiednich miejscach umieść zdjęcia lub rysunki. To zadanie zajmie ci na pewno kilka dni. Wykonaj je starannie.

Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, dlaczego raczej nie jesteś (przynajmniej na razie) dziadkiem i zięciem albo babcią czy synową. Odpowiedź zapisz tutaj lub w zeszycie.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 10
RlRckW2kvCrdW1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Wyrazowi krewniacy

Wyrazy też mają swoje rodziny. W miarę rozwoju języka wyrazy otaczają się swoimi krewnymi, np. „róża” otoczyła się słowami: „różany”, „różowy”, „zaróżowić się”, a „góra” wyrazami: „góral”, „górować”, „górnik”, „wzgórze”. Najstarszy jest wyraz dający początek całej rodzinie.

Ćwiczenie 11

Obejrzyj animację i dowiedz się, jak zbadać rodzinę wyrazów. Zwróć uwagę na to, co wpływa na przynależność słowa do danej rodziny.

R9Y8ZdVt5XGoh
Rodziny wyrazów Rodziny wyrazów Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0, muzyka: audiojungle.net.
1
Ćwiczenie 12
R1eMIt0TIJJE51
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RoEtaERlYmIWw11
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
1
Ćwiczenie 13
RlZBvpuAUv1MY1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 14
R1DEBjxTL6Yd81
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 15

Utwórz rodzinę wyrazów rzeczownika „siostra”. Sprawdź w słowniku ortograficznym, czy udało ci się uwzględnić wszystkie wyrazy. Pod jaką literą będziesz szukać? Od którego hasła zaczniesz?

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 16
RSi7UfahGSxY91
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RQQSGFLueOJA11
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
Ćwiczenie 17

Utwórz zdrobnienia od innych nazw członków rodziny: „babka”, „dziadek”, „ciotka”, „wujek”.