Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RpKq8fH51Rjjn11
piosenkarka Źródło: licencja: CC 0.
licencja: CC 0
Ćwiczenie 1

Przeczytaj uważnie opis powstawania dźwięków mowy i przyjrzyj się rysunkowi budowy narządów mowy. Zwróć uwagę na to, ile części aparatu mowy bierze udział w powstawaniu dźwięku.

Aby powstały dźwięki mowy, potrzebny jest sprawny układ oddechowy. Zanim coś powiesz, musisz nabrać powietrza. Podczas wdechu wiązadła głosowe są szeroko rozsunięte i nie wydają żadnego dźwięku. W fazie wydechu strumień powietrza jest pompowany przez tchawicę do umieszczonych w krtani, zbliżonych do siebie strun (wiązadeł głosowych), które zaczynają drgać – jak struny w gitarze. Następnie powietrze wpada do jamy gardłowej. Zaraz za językiem, nad krtanią znajduje się ruchoma chrząstka – klapka bezpieczeństwa, która chroni tchawicę (i płuca) przed wpadnięciem pokarmu lub płynu. Kiedy mówisz i jesz jednocześnie, chrząstka może nie zdążyć zasłonić tchawicy i wtedy się krztusisz.
Z jamy gardłowej, w zależności od pozycji języczka, powietrze wędruje do jamy ustnej albo do jamy ustnej i nosowej. W jamie ustnej znajduje się wiele miejsc artykulacji, które uczestniczą w powstawaniu dźwięków. Są to kolejno: język i podniebienie, dziąsła, zęby i wargi.
Każdy człowiek ma specyficzną barwę głosu, którą łatwo odróżnić. Kobiety i dzieci mają zazwyczaj głos wyższy, a mężczyźni niższy.

Rh1N6hOlRC5aV
A – głośnia ze strunami głosowymi, B – jama gardłowa, C – języczek, D – podniebienie miękkie, E – podniebienie twarde, F – dziąsła, G – zęby, H – wargi
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
Ćwiczenie 2

Przyjrzyj się w lusterku swoim narządom mowy. Nazwij te, które możesz zobaczyć.

Ciekawostka

Mężczyźni mają na szyi wyraźnie widoczną pod skórą wystającą chrząstkę, tzw. jabłko Adama. Według legendy to pozostałość po grzechu pierworodnym. Kiedy Adam zjadł zakazany owoc z drzewa poznania dobra i zła, kawałek jabłka utkwił mu w gardle.

Ćwiczenie 3
RiSJx1v31nAA51
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
R13IcKmFatWVD1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.