Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Ciekawość, chęć zaimponowania rówieśnikom oraz nieumiejętność przewidywania skutków zabawy to częste przyczyny wypadków. Możesz się przed nimi uchronić, jeśli zachowasz środki ostrożności.

Już wiesz
  • jakie są zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z domowych urządzeń gazowych, elektrycznych i wody;

  • jak bezpiecznie korzystać z niektórych urządzeń gazowych i elektrycznych znajdujących się w domu;

  • jak należy się zachować w razie wykrycia nieszczelności instalacji gazowej.

Nauczysz się
  • wymieniać formy bezpiecznego spędzania wolnego czasu;

  • oceniać, w których miejscach zabawa może być niebezpieczna;

  • jak należy się zachować w sytuacji znalezienia niewybuchu lub niewypału;

  • jak pieszy i rowerzysta powinni zachowywać się na drodze.

innT6lDi8i_d5e241

1. Gdzie bezpiecznie spędzać wolny czas?

Małe dzieci bawią się pod opieką dorosłych, żeby nic im się nie stało. Z wiekiem młody człowiek sam chce decydować, gdzie, z kim i jak będzie spędzać wolny czas. Nie wszystkie miejsca są jednak bezpieczne do zabawy i wypoczynku. Najlepiej bawić się w miejscach do tego przeznaczonych. Niestety, brak pomysłu na ciekawe spędzenie wolnego czasu i nuda bywają przyczyną podejmowania ryzykownych działań, które w konsekwencji mogą prowadzić do groźnych wypadków.

Polecenie 1

Zastanów się, czy miejsca i sposoby spędzania przez ciebie wolnego czasu w ubiegłym tygodniu były bezpieczne.

Wskazówka

Przyjrzyj się ilustracjom/zdjęciom i oceń, które miejsca są bezpieczne do zabawy i aktywnego wypoczynku.

innT6lDi8i_d5e303

2. Niebezpieczne zabawy

Mimo że na terenie naszego kraju od wielu lat nie było wojny, nadal można znaleźć pociski z czasów dawnych działań wojennych. Są to niewypałyniewypałniewypały lub niewybuchyniewybuchniewybuchy. Przedmioty te zawierają materiał wybuchowy i dlatego są bardzo niebezpieczne. Nie wolno ich wykopywać, przenosić, wrzucać do ognia czy wody, a nawet dotykać, ponieważ mogą wybuchnąć i spowodować groźny wypadek. Ich likwidacją zajmują się saperzy.
Jeśli zauważymy taki przedmiot, powinniśmy natychmiast powiadomić policję, straż miejską lub straż pożarną (telefon 112).

Przekazując informacje na ten temat, musimy podać:

  • dokładne miejsce, gdzie przedmiot został znaleziony;

  • jego opis;

  • numer telefonu, z którego dzwonimy.

R1T1eTSE0Fh7F1
Nawet po wielu dziesiątkach lat materiały wybuchowe są groźne i mogą eksplodować

Materiał wybuchowy zawierają także sztuczne ogniesztuczne ogniesztuczne ognie (fajerwerki) puszczane po zmroku w celach widowiskowych i dla rozrywki. Nieumiejętne obchodzenie się z fajerwerkami może spowodować pożar, oparzenie skóry, zapalenie się odzieży, uszkodzenie ciała, a nawet śmierć. Dlatego powinna je kupować i odpalać wyłącznie osoba dorosła. Sprzedaż fajerwerków komuś, kto nie ma skończonych 18 lat, jest przestępstwem.

innT6lDi8i_d5e355

3. Gdy wybuchnie pożar

Niebezpieczna jest także zabawa z ogniem, ponieważ może się skończyć poparzeniem skóry lub pożarempożarpożarem. W domu znajduje się wiele materiałów, które szybko się palą: zasłony, firany, dywany, drewniane meble, drzwi, podłogi. Gdy dojdzie do pożaru, ogień szybo się rozprzestrzenia. Dodatkowo powstaje dym, który może doprowadzić do uduszenia się człowieka.
Rozpalanie ogniska w terenie jest dozwolone wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych. Czynność tę mogą wykonywać tylko osoby dorosłe. Znaczna większość pożarów lasów jest wywołana przez ludzi, dlatego podczas upalnego, suchego lata wprowadza się całkowity zakaz wchodzenia do lasów. (bibliography_innT6lDi8i_d646t284, bibliography_innT6lDi8i_d646t302)

REVeojNt73Xlz1
Większość pożarów w lesie jest wywołana przez ludzi
Ro1v5SfNd853y1
Leśnicy ustawiają przy lasach tabliczki informujące o zagrożeniu pożarowym. Podczas długich okresów suszy wprowadzają nawet zakaz wstępu do lasu. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko, że w razie pożaru zginą ludzie. Pamiętaj, by nigdy nie lekceważyć tego zakazu

Jeśli w swoim domu zauważysz ogień, niezwłocznie zadzwoń do straży pożarnej (telefon 998 lub 112). Koniecznie przy tym podaj swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego dzwonisz, adres oraz powiedz, co się pali i na którym piętrze. Następnie:

  • powiadom innych mieszkańców o zagrożeniu,

  • opuść mieszkanie i budynek, przy czym w żadnym wypadku nie korzystaj z windy.

Jeśli nie możesz opuścić mieszkania, nie otwieraj drzwi na korytarz, ponieważ wówczas ogień się rozprzestrzeni. Zmocz ubranie lub owiń się mokrą tkaniną z naturalnego materiału, np. wełnianym kocem, bawełnianym ręcznikiem, przyłóż do ust mokrą tkaninę, żeby nie wdychać dymu, przejdź do pomieszczenia znajdującego się jak najdalej od ognia, w którym jest okno lub balkon. (bibliography_innT6lDi8i_d646t320)

innT6lDi8i_d5e411

4. Bezpieczeństwo na drodze

Jezdnia jest przeznaczona dla pojazdów. Pieszy powinien poruszać się po chodniku, a jeśli nie ma chodnika – lewą stroną drogi po poboczu lub możliwie blisko krawędzi jezdni. Przy przechodzeniu na drugą stronę jezdni powinien zachować szczególną ostrożność.

Jazda rowerem to jedna z aktywnych form spędzania wolnego czasu, a także dobry środek lokomocji. Przygotowane i odpowiednio oznaczone ścieżki roweroweścieżka rowerowaścieżki rowerowe czynią tę jazdę bezpieczną. Gdy ich nie ma, rowerzysta powinien jechać poboczem lub możliwie blisko prawej strony jezdni. Rowerzysta może także jechać chodnikiem, ale tylko jeśli nie ma wyznaczonej ścieżki rowerowej, chodnik ma co najmniej 2 m szerokości, a samochody mogą jeździć z prędkością powyżej 50 km/h. Ponieważ chodnik jest przeznaczony dla pieszych, rowerzysta musi jechać ostrożnie i ustępować im.
Zanim wsiądziesz na rower, sprawdź, czy jest sprawny: czy ma dobrze napompowane opony, a hamulce i dzwonek działają bez zarzutów. W razie upadku przydadzą się kask na głowie oraz ochraniacze na kolanach i łokciach.

Ważne!

Poruszając się ulicą po zmroku, musisz mieć przy sobie elementy odblaskowe. Zwiększasz w ten sposób szanse na to, że kierowca cię zauważy. Poza terenem zabudowanym każdy pieszy ma obowiązek używania takich elementów.

Polecenie 2

Co możesz zrobić, by podczas wycieczki było cię jak najlepiej widać na drodze. Weź pod uwagę różne warunki pogodowe (deszcz, mgłę, ostre słońce).

Ciekawostka

Dla osób uprawiających turystykę wyznacza się szlaki turystyczneszlak turystycznyszlaki turystyczne piesze i rowerowe. Są to specjalnie oznakowane turystyczne trasy prowadzące przez ciekawe, warte zwiedzenia miejsca. W Polsce szlaki turystyczne oznaczone są białym prostokątem i paskiem barwy szlaku. Szlaki rowerowe oznacza się dodatkowo czarnym symbolem roweru. Niektóre osiągają znaczną długość, np. Główny Szlak Sudecki mierzy aż 440 km.

Rn4tD5gEUh0uR1
Oznaczenia szlaków turystycznych rozmieszcza się w takich odstępach, by stojąc przy jednym znaku, widać było kolejny. Dzięki temu turyści nie błądzą po drodze
innT6lDi8i_d5e477

Podsumowanie

  • W drodze do szkoły lub w wolnym czasie należy poruszać się po wyznaczonych do tego drogach i ścieżkach.

  • Nie wolno rozpalać ognisk poza miejscami specjalnie do tego wyznaczonymi. Nie należy też bawić się ogniem ani wchodzić do lasu w okresie suszy.

  • Poruszając się po drodze pieszo lub rowerem, należy stosować się do przepisów ruchu drogowego.

Praca domowa
Polecenie 3.1

Ułóż hasło lub wykonaj plakat zachęcające do bezpiecznego spędzania wolnego czasu.

Polecenie 3.2

Czy w twojej okolicy są miejsca, gdzie można bezpiecznie spędzać wolny czas? Wpisz do zeszytu dwa przykłady takich miejsc.

Zobacz także

Jak przyroda wpływa na ludzi?iclLZ3ZNnWJak przyroda wpływa na ludzi?

Jak ludzie zagrażają przyrodzie?isdWmnwRMUJak ludzie zagrażają przyrodzie?

innT6lDi8i_d5e644

Słowniczek

niewybuch
niewybuch

przedmiot zawierający materiał wybuchowy, który nie eksplodował po upadku na ziemię

niewypał
niewypał

przedmiot zawierający materiał wybuchowy, który nie wypalił po jego bezpośrednim użyciu

pożar
pożar

niekontrolowane spalanie różnych przedmiotów wywołane czynnikami naturalnymi (np. uderzeniem pioruna) lub przez człowieka (np. podpalenie)

szlak turystyczny
szlak turystyczny

trasa przebiegająca przez tereny atrakcyjne turystycznie, wyznaczona za pomocą specjalnych znaków umożliwiających odnalezienie właściwej drogi

sztuczne ognie
sztuczne ognie

przedmioty, które po odpaleniu dają efekt świetlny i dźwiękowy

ścieżka rowerowa
ścieżka rowerowa

wyznaczony pas jezdni lub chodnika przeznaczony tylko dla rowerzystów

innT6lDi8i_d5e763

Zadania

Ćwiczenie 1
RiEVqghkES50H1
Źródło: Brygida Baranowska, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
RJ5zslYmKw6DA1
Źródło: Brygida Baranowska, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
Rv6YLx3Z0x5AJ1
Źródło: Brygida Baranowska, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RaFiS0FftJgqd1
zadanie interaktywne
Źródło: Brygida Baranowska, licencja: CC BY 3.0.